1
دانش آموخته دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکزی
2
دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکزی
چکیده
دسته‌بندی و مطالعه انواع نام‌های جغرافیایی را رده‌شناسی جاینام‌ها می‌گویند. در این مقاله، کده‌نام‌های طالقان، یعنی نام جغرافیایی روستاهای این شهرستان که در شمال غربی استان البرز واقع شده، از نظر معنایی، بررسی شده است. برای ریشه‌یابی کده‌نام‌ها از چهار ابزار شاهد زبانی، الگوی ساختواژی، توجیه جغرافیایی – تاریخی و شاهد معنایی استفاده شد. در این پژوهش، نه‌تنها از مطالعه کتابخانه‌ای به صورت گسترده استفاده شد، بلکه برای کشف تلفظ دقیق روستاها، برای مقایسه نام روستا با خرده‌جاینام‌های پیرامون به منظور رمزگشایی از ریشۀ نام‌ها و برای مقایسه نام‌ها با ویژگی‌های جغرافیایی روستاها، از تحقیق میدانی هم بهره گرفته شد. در بخش تحلیل ساختواژی و رده‌شناسی، علاوه بر نام و تلفظ هر روستا، تکواژهای هر جاینام و وجه تسمیه روستا نیز ارائه شده است. پژوهش حاضر نشان داد توصیف جغرافیایی، ریشه‌های آیینی و اسطوره‌ای، توصیف کیفی، نام‌های مرتبط با کشاورزی، یادجاینام و دام‌جاینام، به‌ترتیب، بیشترین نقش را در انتخاب نام روستاهای طالقان داشته است.
)